Bir çeviri hatası : nebe 33

Nebe 33. ayet çevirilerinin değerlendirilmesi ;
Nebe 33’teki kevâibe atrâba, Ahmet Uğur'a göre göğüsleri tomurcuklanmış yaşıt kızlar imiş ve Diyanet Vakfı'na göre göğüsleri çıkmış genç kızlar.

Öyle midir sahiden? Ayetin siyakına, sibakına bakalım:

Sorumlu davranmış olanlara ödüller var -İnne l-müttekıyne mefâzâ (78:31)
Bahçeler, asmalar –Hedâika ve e’nâbâ (78:32)
Uyum içinde salkım salkım üzümler –Ve kevâibe etrâbâ (78:33)
Dolu dolu kadehler –Ve ka’san dıhâkâ (78:34)
....

Görüldüğü üzere bir önceki ayet olan 78:32’de bahçeler, üzüm asmaları geçiyor. 78:33’teki kevâib işte o asmalarla ilgili. Kevâib, çoğuldur; üzüm daneleri demek. Tekil hali olan ka’be ise "dane"dir.

Ka’betü e’nab: üzüm danesi

"Ka’be"nin üzüm danesi anlamına geldiğini anadili Arapça olan herkes bilir. Çoğulu "kevâib"dir; üzüm daneleri anlamına gelir. Ka’be kelimesinin başka bir çoğulu olan unkûd ise salkım demek.

Sonra, şuna dikkat edelim: 78:33’te kız ya da huri anlamına gelen hiçbir isim yok; yaşıt diye algılanan atraban ise sıfattır; ayette bulunmayan "kız"ı değil ayette bulunan "kevâib"i tanımlar.


Açıkça görülüyor ki 31, 32 ve 33. ayetler arasında mantıki bir anlatım ve anlam örgüsü var:

Bahçelerde asmalar var (78:31);
asmalardan devşirilen dane dane üzümler ki her biri ötekine denktir (78:32);
ve üzümlerden yapılıp dolu dolu kadehlerde sunulan içecekler (78:33).

Bu üç ayetin üçü de bahçeleri, meyvaları ve içecekleri anlatıyor: son derece uyumlu bir bütünlük içinde. Araya sokuşturulan yaşıt (kızlar) ise bahçelerin, asmaların ve içki kadehlerinin uyumunu ve bütünlüğünü bozar.

Atraban kelimesine gelince, nedense hep yaşıt diye algılanmış bu kelime. Oysa denk anlamına da gelir. Ki bu ayetlerde meyvaların biribirine denk olduğu vurgulanıyor. Örneğin her bir üzüm danesi ötekilere renk, boyut ve tad bakımından denk olup biri ötekine oranla biraz çelimsiz, tadsız, çürük değildir.